Υπολογισμός των θρεπτικών αξιών ( περιεκτικότητα διαθρεπτικών στοιχείων )

​

 Η νομοθεσία προβλέπει  διάφορες μεθόδους υπολογισμού των θρεπτικών αξιών

​

Δεν απαιτεί απαραίτητα εργαστηριακή ανάλυση ( προσδιορισμό ) και είναι οι τιμές  των διαθρεπτικών στοιχείων είναι  δυνατόν  να υπολογίζονται  με βάση αναγνωρισμένες  τιμές βάσεων δεδομένων   ανάλογα με τον τύπο του προϊόντος.

​

Οι δηλούμενες τιμές στον πίνακα διατροφικών στοιχείων  είναι μέσες τιμές * και είναι δυνατό να βασίζονται :

​

• σε ανάλυση του κατασκευαστή του προϊόντος

• σε υπολογισμό με βάση τις γνωστές ή τις πραγματικές μέσες τιμές των συστατικών που χρησιμοποιούνται  ή

• σε υπολογισμό με βάση γενικώς καθορισμένα και αποδεκτά δεδομένα

 

Καν. ΕΚ  1169/2011 , παράρτημα  Ι  / 13. «μέση τιμή»: η τιμή που αντιπροσωπεύει καλύτερα την ποσότητα μιας θρεπτικής ουσίας που περιέχεται σε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο και εκφράζει την ανοχή για τις εποχιακές διακυμάνσεις, για τις καταναλωτικές συνήθειες καθώς και για άλλους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την πραγματική τιμή.

​

 Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να συμβουλεύονται  τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με τις επιτρεπόμενες ανοχές για τις θρεπτικές αξίες (https://www.fsai.ie/uploadedFiles/guidance_tolerances_december_2012.pdf )   

​

Οι θρεπτικές αξίες πρέπει να υπολογίζονται  στα τρόφιμα όπως αυτά διατίθενται προς πώληση.

Ωστόσο,   οι πληροφορίες μπορεί να σχετίζονται με το τρόφιμο και μετά την παρασκευή, υπό την προϋπόθεση ότι παρέχονται επαρκώς λεπτομερείς οδηγίες παρασκευής και οι πληροφορίες  σχετίζονται με το έτοιμο για κατανάλωση.τρόφιμο.

​

Συντελεστές μετατροπής για τον υπολογισμό της ενεργειακής αξίας, δίνονται σε Παράρτημα XIV του Καν. ΕΚ 1169/2011.  

​

​

Όρια  και ανοχές  δηλούμενων  τιμών   στη διατροφική επισήμανση

​

Η πραγματική ποσότητα μιας θρεπτικής ουσίας σε ένα προϊόν μπορεί να διαφέρει σε σχέση με την τιμή που δηλώνεται στην ετικέτα,  οφείλεται σε παράγοντες όπως :

​

• η πηγή των τιμών  (τιμές που προκύπτουν από τη βιβλιογραφία και υπολογίζονται από τη συνταγή, αντί της ανάλυσης),

• η ακρίβεια της ανάλυσης,

• η διακύμανση των πρώτων υλών,

• η επίδραση της επεξεργασίας,

• σταθερότητα των θρεπτικών συστατικών

• οι συνθήκες   και  ο χρόνος αποθήκευσης

 

Στα πλαίσια του παρόντος θέματος ο όρος “ανοχή”   σημαίνει “ αποδεκτές διαφορές ανάμεσα στα δηλούμενα  διατροφικά στοιχεία σε μια ετικέτα/ επισήμανση  και εκείνων που διαπιστώνονται κατά τους επίσηµους ελέγχους, σε σχέση με τη «διατροφική δήλωση» ή « διατροφική επισήμανση» “ ,  όπως  αυτή περιγράφεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011.

​

Οι ανοχές στη διατροφική επισήμανση   είναι σημαντικός παράγοντας  για την επιβεβαίωση  των δηλούμενων τιμών , καθώς δεν είναι δυνατόν τα  τρόφιμα να  περιέχουν πάντα τα ακριβή επίπεδα θρεπτικών ουσιών , όπως επισημαίνονται  καθώς   φυσικές διακυμάνσεις  των χρησιμοποιούμενων υλών – συστατικών , τροποιήσεις στην επεξεργασία αλλά και των συνθηκών αποθήκευσης  , είναι δυνατό να επιφέρουν αποκλίσεις .

​

Ωστόσο, η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά των τροφίμων δεν θα πρέπει  να αποκλίνει ουσιωσώς   από τις δηλούμενες τιμές στη διτροφική επισήμανση  και  στο βαθμό που οι αποκλίσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παραπλάνηση  των καταναλωτών.

​

Η δηλούμενες  τιμές  πρέπει να είναι εντός των ορίων ανοχής  καθόλη τη διάρκεια   ζωής του προϊόντος.

​

Ανεξάρτητα από τη μέθοδο  υπολογισμού της διατροφικής δήλωσης τιμών , οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων πρέπει να ενεργούν με καλή πίστη και  να εξασφαλίζουν υψηλό βαθμό ακρίβειας των εν λόγω διατροφικών δηλώσεων.

Ειδικότερα, οι δηλούμενες τιμές πρέπει να προσεγγίζουν  τις μέσες τιμές  πολλαπλών παρτίδων  ενός προϊόντος και δεν πρέπει να τις  υπερβαίνουν .

​

Για θρεπτικά συστατικά   τα οποία παρουσιάζουν , γενικά , ενδιαφέρον για τους  καταναλωτές  σ΄ότι αφορά την μείωση   πρόσληψης τους  (π.χ. λίπη, σάκχαρα και αλάτι/νάτριο), οι δηλούμενες τιμές δεν πρέπει να ευρίσκονται στο κατώτερο εύρος ανοχής ενώ η υπολογιζόμενη  ή αναλυτικά  προσδιοριζόμενη  μέση τιμή θα πρέπει να είναι υψηλότερη  από  την  δηλούμενη.

​

Επίσης, για τα θρεπτικά συστατικά, για τα οποία  οι καταναλωτές  ενδιαφέρονται για υψηλότερα επίπεδα, οι δηλούμενες τιμές δεν πρέπει να  καθορίζονται στο υψηλότερο εύρος ανοχής ενώ η μέση υπολογιζόμενη  ή μετρούμενη  τιμή  να  είναι χαμηλότερη από αυτή.

​